Grootste bureau van Nederland Grootste bureau van Nederland
Bijna 40 jaar ervaring Bijna 40 jaar ervaring
Al 65.000+ succesvolle relaties Al 65.000+ succesvolle relaties

De Kracht van Compassie

Hoe compassie het slagingspercentage verhoogt

Op het Mens & Relatie Matchmakers congres in mei 2024 stond compassie centraal. Compassie is iets waar de matchmakers van Mens & Relatie in uitblinken. Ze worden erop geselecteerd en getraind. Maar… compassie voor anderen alleen is niet genoeg. Je moet ook zelfcompassie hebben om dit werk vol te kunnen houden. En last but not least, is zelfcompassie voor onze kandidaten ook essentieel. Uit mijn promotie onderzoek is gebleken dat een groot deel van de kandidaten (meer dan 60 %) hun slagingskans kunnen vergroten door meer zelfcompassie!

Nou, dat lijkt me reden genoeg om hier een blog over te schrijven. Ik begin met het uitleggen van de theorie en zal dan praktische tips geven over hoe je het vermogen tot compassie en zelfcompassie in jezelf kunt vergroten.

Veel leesplezier!
drs. Liselotte Visser


Empathie en Compassie

Empathie is het vermogen om je zo goed in te leven in de belevingswereld van de ander, dat je de ander vanuit het perspectief van die ander kunt begrijpen. Dat vereist specifieke vaardigheden zoals geduldig luisteren, iemand aankijken, doorvragen naar feiten en naar gevoel, spiegelen etcetera. Dit noemen we cognitieve empathie. Compassie is niet alleen emotionele betrokkenheid en echte verbinding, maar ook dat je erop gericht bent om het lijden van de ander te verlichten. Dat mag nooit ten koste gaan van jezelf.

Voor compassie is empathie nodig: het vermogen je in te leven in emoties van de ander. Maar het betekent niet: hetzelfde voelen als de ander. Je begrijpt wat de ander voelt, zonder het zelf te voelen. Je leeft je in, ervaart nabijheid (meevoelen), maar laat dat wat van de ander is bij de ander. Ga je de gevoelens van de ander echt overnemen, dan spreken we van affectieve empathie. Je voelt dan letterlijk in je lijf pijn. De spiegelneuronen in je hersenen helpen je bij dit emotionele inlevingsvermogen. Zo kun je aangestoken worden door iemands vrolijkheid.

Ik zet dit in mijn praktijk als Gz-psycholoog bijvoorbeeld in bij traumabehandeling, als mensen niet meer in contact staan met hun eigen gevoel. Het grote nadeel is, dat dit je als hulpverlener uit kan putten. Empathie moeheid. Je zult dan goed het onderscheid moeten kunnen voelen tussen de emoties en lichamelijke sensaties van jezelf en van anderen. Maar ook hoe je die lichamelijke reacties in het moment kunt neutraliseren.

Oefening: hoe neutraliseer je emoties?

Deze oefening vraagt van je, dat je je bewust wordt van je lichamelijke en geestelijke sensaties tijdens de oefening. Kun je je inleven in een situatie dat je een examen moet doen, je zit daar en opeens weet je helemaal niets meer. Je mag je ogen dichtdoen om beter de lichamelijke sensaties te kunnen ervaren. Leef je in, in de situatie, probeer de schrik of angst of machteloosheid of wat het dan ook is wat je zou ervaren op zo’n moment, echt te voelen. Lukt het niet met dit voorbeeld, probeer dan aan een andere nare situatie te denken waarin je echt heel emotioneel was.

Scan je hele lichaam en probeer te achterhalen waar in je lijf je op dit moment iets onaangenaams voelt. Of iets voelt kriebelen, mag heel vaag zijn. Maar emotie heeft altijd een lichamelijke component. Waar in je lichaam, dat kan bij iedereen anders zijn, de meeste mensen voelen het in hun buik of borst. Maar het kan ook keel zijn, benen of armen. Laten we even gaan inventariseren door de hand op te steken. Wie voelt het in zijn buik of borst? Wie in armen of benen? Wie in de keel? De locatie van het gevoel in je lichaam zegt iets over wat de emotie wil dat je doet. Bijvoorbeeld in je benen dan wil je wegrennen.

Probeer te lokaliseren waar jouw gevoel zit. Ga er nu heel rustig met je aandacht en eventueel ook met je adem naar toe. Met zachtheid benader je deze emotie. In alle rust. Met een gevoel van zelfcompassie. Niet echt troosten of medeleven, maar wel begrip en compassie voor de emotie. Blijf er rustig bij stil staan. Wellicht merk je het nu al, maar anders zul je het na verloop van tijd merken als je deze techniek vaker toepast: het gevoel wordt zachter, kleiner. En dat is het doel. Dat noemen we neutraliseren.

Inleven
Voelen
Aandacht
Afwijzing doet pijn

Waarom is het zo belangrijk om gevoelens en emoties te kunnen neutraliseren? Omdat pijn bij het leven hoort! Je kunt alleen groeien door pijn te ervaren en verwerken. Wat vooral in de zoektocht naar een nieuwe liefde pijn doet, is afwijzing. Afgewezen worden doet pijn, maar ook afwijzen is niet leuk. Dit voel je als je een ‘nee’ krijgt van een mogelijke partner. Boosheid en wrok zijn voorbeelden van actieve strategieën die niet werken. Vermijden en opgeven zijn voorbeelden van passieve strategieën die niet werken.

Raak je gedemotiveerd? Dan laat je je meeslepen door je emoties. En dat is niet de bedoeling. Je kunt de pijn negeren en roepen dat het bij het leven hoort, dat het bij het zoeken hoort. Je kunt ook boos worden op degene die je afwijst of de matchmaker die jullie aan elkaar heeft voorgesteld. Je kunt jezelf verwijten maken dat je blijkbaar niet leuk genoeg bent of de kennismaking niet goed hebt aangepakt. Dat zijn allemaal doodlopende strategieën.

Het enige dat helpt is om het niet te dramatiseren (dan versterk je de emoties), niet te onderdrukken (dan blijven ze onderhuids en beïnvloeden je gedrag negatief), maar te herkennen en erkennen. Je mag teleurgesteld zijn, je mag het jammer vinden, je mag balen. Je durft de emotie te voelen en benadert deze emotie in alle zachtheid met zelfcompassie. Dan neutraliseer je de emotie, je verzacht letterlijk de pijn. Dat is emotieregulatie. Dat geeft de ruimte om te reflecteren en je zonder zelfverwijt af te vragen of je het goed aangepakt hebt, wellicht de volgende keer anders aan wil pakken, of dat het gewoon is zoals het is. Dus wat je doet is reflecteren hoe effectief je bent en vervolgens het verloop van een volgend contact positief probeert te beïnvloeden door jouw eigen gedrag en de reactie van de ander te bestuderen en verschillende tactieken uit te proberen. Dat is een voorbeeld van een actieve strategie die werkt.


Succesvol Daten

Compassie betekent begrip voor de ander, niemand is perfect. Zelfcompassie is je eigen fouten en gebreken en emoties liefdevol onder ogen durven zien. Cognitieve empathie voor de ander en zelfcompassie voor de eigen gevoelens zijn een belangrijk ingrediënt voor relatiegeluk.

 

Naast compassie zijn er natuurlijk ook andere factoren die bijdragen aan duurzaam relatiegeluk. Wil je weten wat die factoren zijn? Lees dan deze blog over de zeven succesfactoren van duurzame liefde.

 

Mens & Relatie biedt online coaching, een kaartenset met vragen die de kennismaking positief beïnvloeden, workshops en webinars. Het blijkt dat mensen die gebruik maken van wat er op dit vlak geboden wordt, meer kans op slagen hebben dan de mensen die vinden dat het allemaal vanzelf moet gaan of de partner op een presenteerblaadje moet komen. Liefde is heel belangrijk. En alles wat de moeite waard is, kost moeite. Belangrijke zaken in het leven komen vrijwel nooit vanzelf. Het hardnekkige misverstand dat liefde vanzelf moet komen, draagt misschien wel bij aan het feit dat er zo veel scheidingen komen (ofwel door verkeerde partnerkeuze of gebrekkige relatievaardigheden) en veel mensen ongewenst alleen zijn.